روبات های خودآگاه طراحی شدند
دنیای فناوری شاهد به تححقق پیوستن یک آرزو بود ، که رفته رفته رنگ واقعیت به خود میگیرد؛ چراکه یک روبات طی انجام آزمایش وایزمن موفق شده است به درجهای بالایی از خود آگاهی برسد که با شناسایی مکان خود، پاسخ صحیح را در اختیار محققان قرار دهد.
آزمایش مورد نظر که با نام آزمایش وایزمن شناخته میشود داستان یک پادشاه است که جهت انتخاب وزیر خود سه تن از باهوشترین اشخاص را در کشورش جمع می کند و برای انتخاب فرد مناسب یک مسابقه را ترتیب میدهد. پادشاه به این سه فرد می گوید که روی سرشان کلاه خودی قرار داده خواهد شد که میتواند آبی یا سفید باشد.شرایط برای هر سه تن برابر خواهد بود. در نتیجهی این تست، فردی که بتواند پیش از دو نفر دیگر رنگ کلاه خود را تشخیص دهد، به عنوان وزیر برگزیده خواهد شد. در این تست هیچ یک از افراد حق صحبت با دیگری را نداشته و فقط میتوانند رنگ کلاه دیگری را ببینند. با توجه به اینکه پادشاه وعدهی شرایط برابر را برای هر سه داده، پس باید هر سه کلاه آبی رنگ باشند؛ چراکه در صورت وجود یک کلاه آبی، فردی که این کلاه را در سر دارد دو کلاه سفید و دو تن دیگر یک سفید و یک آبی را خواهند دید، از اینرو شرایط عادلانه نیست. در صورت وجود دو کلاه آبی، فردی که کلاه سفید بر سر دارد، با دیدن دو کلاه آبی، در شرایط بهتری برای پاسخ گویی قرار خواهد گرفت. شرایط زمانی عادلانه است که رنگ هر سه کلاه آبی باشد و فردی در این آزمایش موفق خواهد بود که زودتر از سایرین به این نتیجه رسیده و آن را اعلام کند.
آزمایش وایزمن برگزار شده برای سه روبات
براساس این تست طراحی شده دو دستگاه از روباتها از امکان حرف زدن محروم شدهاند؛ اما از هر سه روبات سوالی مبنی بر اینکه کدام یک هنوز میتوانند صحبت کنند، پرسیده میشود. هر سه روبات بدون اینکه از غیرفعال شدن دو روبات آگاه باشند، سعی میکنند تا پاسخ دهند، اما تنها یک روبات به این سوال پاسخ میدهد. روباتی که قادر است پاسخ دهد در ابتدا از این موضوع که کدام یک قادر به سخن گفتن هستند اظهار بی اطلاعی میکند؛ اما سپس با ذکر جملهی ببخشید، من میدانم به این موضوع اشاره میکند که فقط وی قادر به تکلم است. در واقع این روبات با خودآگاهی میتواند صدای خود را شناخته و نتیجهگیری کند که فقط خودش قادر به سخن گفتن است.
آزمایش مورد اشاره برای روباتها بسیار سخت است؛ چراکه روباتها در درجهی اول باید خوب گوش کنند و پس از تحلیل صدا و درک سوال پرسیده شده، پاسخ دهند. در تست انجام شده، روباتی که پاسخ میدهد، به محض شنیدن صدای خود، تفاوت صدایش را با صدای سایر روباتها دیده و در مورد سوالی که از وی پرسیده شده، فکر میکند. سپس با نتیجهگیری در این خصوص که وی تنها روباتی است که قادر به صحبت کردن است، برداشت خود را اعلام میکند. در واقع این روبات خود را شناخته و میتواند ویژگی صدای خود را با دیگر روباتها تمیز دهد.
تستهای خودآگاهی منطقی را باید از جملهی مراحل حیاتی برای ساخت روباتهایی خواند که قرار است در جوامع انسانی مورد استفاده قرار گیرند. در صورتی که روباتها بتوانند چنین تستهایی را با موفقیت پشت سر بگذارند، به گفتهی دانشمندان توانایی انجام کارها و وظایفی را تقریبا نزدیک به انسانها خواهند داشت که این موضوع برای انسانها بسیار مفید است. با تولید چنین روباتهایی انسانها میتوانند از یاری روباتها در مواردی که نیاز به کمک احساس میشود، به کار گمارده شوند. هرچند آزمایشهای مختلفی در مورد قرار گرفتن روباتها در شرایط سخت نظیر زلزله صورت گرفته، اما تاکنون روبات خودآگاهی در این موراد آزمایش نشده است.